کار با مولتی متر یکی از مواردیست که در تعمیرات موبایل به دقت زیادی نیاز داره و لازمه تعمیرکار به یکسری نکات همواره توجه داشته باشه. در ادامه ضمن آموزش کار با مولتی متر، نکات کار با مولتی متر دیجیتال رو هم بهتون میگیم تا بهتر با نحوه کار با مولتی متر آشنا بشین. چنانچه قصد خرید مولتی متر رو دارین میتونین از فروشگاه‌های معتبر اون رو تهیه کنین. فروشگاه اینترنتی آر ام جی اس ام هم می‌تونه تو این زمینه نیاز شما رو تأمین کنه. همچنین شما میتونین انواع قطعات موبایل رو هم به صورت عمده یا تکی از فروشگاه RMGSM تهیه کنید.
[toc]
مولتی متر چیست؟
از دستگاه مولتی‌متر (multimeter) برای اندازهگیری کمیت‌های پرکاربرد مختلف مثل مقاومت، ولتاژ، تست اتصال و آمپر استفاده میشه؛ البته بنابر مدل مولتي متر، این دستگاه می‌تونه پارامترهای دیگه‌ای نظیر: مقدار فرکانس، ظرفیت خازنی، میزان حرارت، میکرو آمپر، میلی آمپر و تست دیود رو هم اندازهگیری کنه. این ابزار به‌طور کلی در دو نوع مولتی متر دیجیتال و مولتی متر آنالوگ در بازار در دسترسه که جزو ابزار تعمیرات پرکاربرد محسوب میشه. با استفاده از این دستگاه چندکاره میشه به چالش‌های متداول نظیر: «اندازهگیری ولتاژ با مولتی متر چجوریه؟»، «اندازهگیری جریان با مولتی متر یا اندازهگیری آمپر با مولتی متر چگونه انجام میشه؟» یا اینکه «چطور می‌تونم تست دیود با مولتی متر و یا تست خازن با مولتی متر رو انجام بدم؟»، جواب داد.
اجزای مولتی متر
بخش‌های اصلی مولتی متر شامل چند قسمت اصلی میشه:
- نمایشگر: در نمایشگر مولتی متر مقدار داده‌های اندازهگیری شده نشان داده میشه.
- سلکتور (دستگیره انتخاب): توسط سلکتور، پارامترهای قابل اندازهگیری (جریان، ولتاژ و مقاومت) انتخاب میشن.
- پراب (Prob): مولتیمترها دارای دو پراب مشکی و قرمزرنگ هستند که برای تمایز پراب‌ها حین کار، معمولاً از این دو رنگ متفاوت در طراحی اون استفاده میشه.
- پورت(Port): پورت همان بخشی هست که پراب‌ها بهش وصل میشن.
آموزش و نکات کار با مولتی متر
خب می‌رسیم به نکات و آموزش مولتی متر. سعی شده این آموزش به‌صورت ساده، نکات کاملاً با اهمیت و کاربردی را به تعمیرکاران آموزش بده که حتی اگر کمی با مباحث الکترونیک هم آشنا باشین بازم میتونین ازین دستگاه استفاده کنین. برای یادگیری بهتر شما دوستان، در ادامه علاوه‌بر آموزش متنی، آموزش تصویری کار با مولتی متر رو هم براتون آماده کردیم که میتونین ویدئوی اون رو به‌راحتی دانلود و ازش استفاده کنین.
همیشه یه تعمیرکار با لوازم تعمیرات مختلفی سر و کار داره که هر کدوم سختی کار و پیچیدگی‌های خودشونو دارن؛ یکی از اینا مولتی متره. تو بازار انواع زیادی مولتی متر وجود داره اما از نگاه کلی، مولتی مترا به دو دسته آنالوگ و دیجیتال تقسیم‌بندی میشن. مولتی مترای آنالوگ که از مولتی مترای قدیمی‌تر به حساب میان، مقادیر رو روی عقربه نشون میدن و معمولاً کار باهاشون سخت‌تره و اغلب آپشن‌های کمتری هم برای اندازهگیری دارن؛ از اون طرف مولتی مترای دیجیتال دقت و سرعت بالاتری دارن و آپشن‌های بیشتری در اختیار تعمیرکارا میذارن که ما قراره درباره همین نوع مولتی متر حرف بزنیم.
مولتی مترای دیجیتال به دو دسته auto-range و manual-range تقسیم میشن. تو مولتی متر اتورنج کافیه چیزی که میخواین اندازهگیری کنین رو مشخص کرده و بعد سری‌ها رو به هم وصل کنین تا دستگاه بهتون مقدار رو بگه. اما تو مولتی متر منوآل رنج باید محدوده اندازهگیری هم مشخص بشه.
بیاین با تست اتصالات مدار شروع کنیم که خیلی تو کار تعمیرات بهش نیاز پیدا می‌کنین. ابتدا ته پراب قرمز رو به قسمتی که علامتی شبیه به امواج صدا داره _اگه نبود تو قسمتی که علامت ولتاژ هست_ وصل کنین. ته پراب مشکی رو هم به قسمت COM وصل کنین. بعد عقربه مولتی متر رو روی حالتی که شبیه امواج صداست بذارین. حالا میتونین سری‌ها رو در دو قسمت مختلف توی هر مداری قرار بدین تا ببینین جریان الکتریکی بین این دو نقطه جابه‌جا میشه و اتصالات برقراره یا نه. حالا اگه یه صدای بوق تولید بشه نشون میده که این دو نقطه به هم متصلند. غیر از اون، مقدار مقاومت بین این دو نقطه هم نشون داده میشه. اما اگه صدایی تولید نشه و روی صفحه نمایش عدد 1 یا OL نشون داده بشه، به این معنیه که بین این دو نقطه مشکلی وجود داره و جریان عبور نمی‌کنه.
دو نکته‌ای که باید در نظر داشته باشین اینه که تو این تست ممکنه با خوانش نادرست روبرو بشین و بین دو نقطه‌ای که متصل نیستن، از مسیر دیگه‌ای اتصال برقرار باشه. پس حواستون به مسیرهای مدار باشه. نکته دوم هم اینه که مقاومت‌های خیلی بالا ممکنه باعث بشه مولتی متر جریان رو تشخیص نده و صدایی تولید نشه.
با ولتاژ DC شروع می‌کنیم. این نوع ولتاژ توی باتری موبایل و یا هرگونه وسیله الکترونیکی که فکرشو بکنین پیدا میشه. برای اندازهگیری ابتدا ته پراب قرمز رو به قسمتی که علامت ولتاژه وارد کنین و ته پراب مشکی رو به قسمت COM متصل کنین. حالا سری پراب قرمز رو به قطب مثبت و پراب مشکی رو به قطب منفی وصل کنین. اگر با مولتی متر auto range کار می‌کنین کافیه عقربه روی ولتاژ DC بذارین تا مقدار رو نشون بده. اگرم عدد منفی نشون داد، احتمالاً سری‌ها رو برعکس زدین که کافیه اونا رو با هم عوض کنین تا مقدار درست نشون داده بشه. اما اگر مقدار ولتاژ نشون داده شده خیلی کم باشه، میتونین به حالت میلی ولت (mV) تغییرش بدین تا عددی با دقت بیشتری نشون داده بشه.
خب؛ حالا اگر شما با مولتی متر manual range کار می‌کنین باید محدوده اندازهگیری اون رو هم مشخص کنین که البته کار سختی نیست. فقط باید عدد بالاتری نسبت به ولتاژ انتخاب بشه؛ مثلاً اگر باتری 9 ولته، اولین عددی که ازش بیشتره میشه 20، که باید اون رو انتخاب کنین. اما اگر مقدار ولتاژ معلوم نبود چیه، کافیه ابتدا بیشترین عدد رو انتخاب کنین و یکی یکی بیاین پایین تا عدد 1 رو نشون بده _که معلوم میشه مقدار کوچیکتری رو انتخاب کردین_ پس یکی عدد بالاتر رفته تا مقدار درست بهتون نشون داده بشه. نکته‌ای که باید در نظر داشته باشین اینه که مطمئن باشین بین دو نقطه مختلف که اختلاف ولتاژ بینشون هست اندازهگیری رو انجام بدین، در غیر اینصورت مقدار خیلی کم یا صفر نشون داده میشه! غیر از اندازهگیری ولتاژ DC، ولتاژ AC هم هست. این نوع جریان الکتریکی معمولاً توی پریزای برقه که نسبت به DC خیلی قوی‌تره و معمولاً تو تعمیرکاری باهاش سروکار نداریم؛ پس از اینجا به بعد موارد مختلف رو فقط از نوع DC بررسی می‌کنیم.
یه نکته‌ای که خوبه بهش اشاره کنیم اینه که مولتیمترها می‌تونن معمولی باشن یا قابلیت true RMS داشته باشن. اگر میخواین اندازهگیری خیلی دقیقی از مقادیر داشته باشین، مولتی مترای true RMS بهترند چون قطعات الکترونیکی می‌تونن توی نحوه جریان الکترونیکی تغییر ایجاد کنن.
حالا میریم سراغ مقاومت. برای اندازهگیری مقاومت، ته پراب مشکی رو به قسمت COM و پراب قرمز رو تو قسمتی که علامت اهم داره وارد کنین. بعد روی مولتی متر auto-range، عقربه رو روی علامت اهم بذارین. حالا میشه سری‌ها رو بدون ترتیب خاصی به دو سر یه ترازیستور، کابل، اسپیکر و غیره وصل کنین تا مقدار رو ببینین.
نکته‌ای که باید در نظر داشته باشین اینه که علامت کنار مقدار می‌تونه یکی از سه حالت اهم، هزار اهم و یا میلیون اهم باشه. برای مولتی مترای manual-range اگر مقدار تقریبی مقاومت رو می‌دونین، اون رو روی عدد بالاتر قرار بدین ولی اگر نمی‌دونین، مقدار رو روی بیشترین میزان بذارین و یکی یکی کم کنین تا به عددی برسین که 1 رو نشون نده. ولی اگر روی بالاترین مقدار گذاشتین و باز هم یک رو نشون داد، به معنای اینه که مقاومت بزرگتر از اون حده و مولتی متر نمی‌تونه مقدار رو نشون بده.
به این مورد توجه داشته باشین که هر مقاومت به میزان متفاوتی تلرانس داره و دما می‌تونه روی مقدار مقاومت تأثیر بذاره. همچنین برای اندازهگیری دقیق یه مقاومت تو یه قسمت از مدار یا برد، باید اون رو به‌صورت تکی اندازهگیری کنین چون توی مدار، مقادیر معمولاً تحت‌تأثیر بخش‌های دیگه قرار می‌گیرن.
نکته مهم بعدی هم اینه که قبل از شروع چک اتصالات مدار و کار با مولتی‌متر، با اتصال پراب‌های قرمز و مشکی به هم، دستگاه رو چک کنین. اگر صدای ثابتی شنیده شد، تنظیمات وضعیت قابل‌قبولی دارد؛ در غیر اینصورت باید بررسی‌های لازم انجام بشه چون اتصال به‌طور مستقیم برقرار نشده.
قیمت مولتی متر
یکی از سؤالاتی که موقع خرید برای تعمیرکار ممکنه مطرح بشه قیمت مولتی متره. در بازار طیف وسیعی از مولتی متر وجود داره که هرکدوم کارایی و دقت‌های متفاوتی در اندازهگیری مقادیر دارند. عوامل مختلفی ازجمله: کیفیت، مدل، برند، قابلیت، تعداد اعشار مقادیر، عملکرد، دقت نمایشگر و دارا بودن استانداردهای ایمنی می‌تونه روی قیمت تأثیر بذاره. این که تعمیرکار چه مولتی متری رو انتخاب کنه، به میزان تخصص و نیاز وی بستگی داره و طبیعیست که اگر برای خرید مولتی متر، بهترین برند مولتی متر دیجیتال انتخاب بشه که از لحاظ کیفیت و عملکرد در بالاترین سطح قرار داره، قیمت مولتی متر هم افزایش پیدا می‌کنه.
Rmgsm عرضه‌کننده انواع مولتی متر با گارانتی اصالت کالاست که همکاران و تعمیرکاران گرامی می‌تونن علاوه‌بر این محصول، هرگونه لوازم تعمیرات موبایل (اعم از انواع منبع تغذیه، لوازم مصرفی و ابزار تعمیرات)، قطعات موبایل (نظیر تاچ ال سی دی آیفون، تاچ ال سی دی گوشی سامسونگ و… )، باتری (باتری سامسونگ، باتری ایفون و…) و همچنین لوازم جانبی موبایل رو با قیمت همکاری از ما تهیه کنن.
اگر نظر یا تجربه‌ای درباره کار با مولتی متر دارین حتماً باهامون به اشتراک بذارین…
شما میتونین برای دانلود فایل آموزش کار با مولتی متر به لینک زیر مراجعه کنین:
https://theengmindset.gumroad.com/l/Multimeter-tutorial-EU
منابع:
- فائزه نمک کوبی
- 1401/12/18
- 384 بازدید