فست شارژ چیست و آیا به باتری گوشی آسیب می زند؟

قابلیت فست شارژ باعث میشه تا باتری گوشی خیلی زودتر از زمان معمول شارژ بشه. امروزه تقریباً همه گوشی‌های موجود در بازار از این قابلیت پشتیبانی می‌کنن. تو این مطلب می‌خوایم ببینیم دقیقاً منظور از فست شارژ‌ باتری گوشی چیه؟ مزایا و معایب فست شارژ چی هست؟ علت کار نکردن و خرابی فست شارژ موبایل چی می‌تونه باشه؟ و آیا فست شارژ برای گوشی ضرر داره یا نه؟!

فست شارژ چیست؟

برای اینکه ببینیم منظور از فست شارژ باتری گوشی چیه، ابتدا باید درباره شارژ معمولی اطلاعاتی داشته باشیم. وقتی گوشی رو به شارژر وصل می‌کنیم، برق (وات) به جریان (آمپر) تبدیل میشه و به‌وسیله کابل شارژ به باتری گوشی منتقل میشه. اتفاقی که در فست شارژ میفته اینه که میزان جریانی که با کابل به باتری منتقل میشه، بسیار بیشتر از شارژ معمولیه.

در شارژ عادی، ولتاژ آداپتور بین ۲ تا ۴.۲ ولت هست و نرخ انتقال برق هم نسبتاً پایینه؛ اما در فست شارژ، آداپتور قابلیت پشتیبانی از ولتاژ بالاتر یعنی چیزی بین ۵ تا ۱۲ ولت رو داره و با نرخ انتقال برق بالاتر، باعث میشه تا باتری گوشی خیلی زودتر از حالت عادی شارژ بشه.

نحوه عملکرد قابلیت فست شارژ

برای اینکه ببینیم نحوه کارکرد قابلیت فست شارژ چجوریه، باید با مفهوم حداکثر ظرفیت ولتاژ یا peak voltage capacity آشنا بشیم. این مفهوم نشون میده که حداکثر ظرفیت یه باتری برای شارژ سریع با آمپر بالا چقدره. برای خیلی از باتری‌ها، این حداکثر ظرفیت بین ۵۰ تا ۶۰ درصده؛ اما برای باتری گوشی‌های فست شارژ، این عدد به ۸۰% رسیده. به همین دلیل کاربرد اصلی قابلیت فست شارژ برای وقتیه که باتری گوشی کمتر از ۵۰% باشه و کاربر بخواد خیلی سریع اون رو به ۸۰% برسونه.

فست شارژ در باتری‌های موبایل طی دو مرحله انجام میشه: مرحله اول، شارژ سریع باتری از 0 تا ۸۰ درصده. تو این مرحله ولتاژ بالا به شکل ثابت و مداوم به باتری رسونده میشه تا سطح شارژ اون به ۸۰% برسه. بعد از ۸۰٪، وارد مرحله دوم میشه که در اینجا برای جلوگیری از داغ شدن باتری و خراب شدنش، شارژ با سرعت آهسته‌تری انجام میشه. در نتیجه رسیدن باتری از ۸۰٪ به ۱۰۰٪ با سرعت کمتری نسبت به ۶۰٪ تا ۸۰٪ انجام میشه.

تفاوت فست شارژ با شارژ معمولی

خب حالا بریم سراغ اینکه ببینیم شارژ فست با شارژ معمولی چه تفاوتی داره و اینکه فست شارژ بهتره یا معمولی؟!

طبیعتاً مهم‌ترین تفاوت این دو نوع شارژ در سرعت شارژ کردنه. پر کردن باتری گوشی با شارژ معمولی ممکنه چند ساعت طول بکشه اما با فست شارژ، بسیار سریع‌تر و بعضاً کمتر از یه ساعت باتری گوشی کاملاً پر میشه. اما نکته مهم در مقایسه شارژ فست با شارژ معمولی اینه که استفاده مداوم و طولانی‌مدت از شارژرهای فست، روی عمر مفید باتری‌های لیتیومی _باتری‌هایی که تو تلفن‌های همراه استفاده میشن_ تأثیر منفی میذاره.

تفاوت فست شارژ با سوپر فست شارژ

گوشی‌های با قابلیت سوپر فست شارژ عملکردی مشابه فست شارژ دارن با این تفاوت که سرعت شارژ شدن گوشی در مدل‌های سوپر فست شارژ بسیار سریع‌تر از شارژهای فست و یا معمولیه.

تفاوت فست شارژ با کوئیک شارژ

کوئیک شارژ یا Quick Charge درواقع یه نوع خاص از تکنولوژی فست شارژ هست که توسط کمپانی Qualcomm توسعه پیدا کرده؛ اما فست شارژ (Fast Charge) یه اسم کلیه که کمپانی‌های سازنده گوشی برای اشاره کردن به قابلیت فست شارژ در گوشی‌ها ازش استفاده میکنن.

کوئیک شارژ صرفاً روی دستگاه‌هایی که پردازنده Qualcomm Snapdragon دارن کاربرد داره؛ ولی فست شارژ یه مفهوم کلیه و هر کمپانی سازنده‌ای تکنولوژی شارژ سریع خودش رو با اسم فست شارژ معرفی میکنه. از نظر عملکرد، کوئیک شارژ و فست شارژ هیچ تفاوت خاصی با هم ندارن و هدف هر دوی اونا شارژ باتری گوشی با سرعت بالاست.

تفاوت فست شارژ با توربو شارژ

فناوری شارژر توربو توسط شرکت شیائومی معرفی شد. شارژرهای توربو با توان 35 تا 240 واتی می‌تونن باتری گوشی را کمتر از 1 ساعت به 100% برسونن. توربو شارژ (Turbo Charge) 35 واتی، تقریباً تو 25 دقیقه، 50% و در عرض 70 دقیقه، کامل گوشی رو شارژ میکنه.

آیا فست شارژ برای گوشی ضرر داره؟

این یه تفکر اشتباه هست که برخی افراد فکر میکنن قابلیت Fast Charging باعث خرابی باتری گوشی میشه. فناوری شارژ سریع، یکی از قابلیت‌های کاربردی و مفیدی هست که این اجازه رو به گوشی‌های موبایل میده تا سریع‌تر از حد معمول شارژ بشن. فست شارژ استاندارد مثلاً QC یا PD طوری طراحی شده که شارژ سریع فقط در ابتدای شارژ (وقتی باتری خالی‌تره) استفاده بشه و وقتی باتری پر میشه، جریان و ولتاژ خودبه‌خود کم بشه.

این ویژگی یکی از پارامترهای مهمیه که امروزه هنگام خرید گوشی به اون توجه میشه؛ پس اگر گوشی موبایلی امکان پشتیبانی از این قابلیت رو داره، استفاده از فست شارژ ضرری برای اون گوشی نداره. ولی باید به یه نکته توجه داشته باشیم که چون فرآیند شارژ گوشی توسط فعل و انفعالات شیمیایی انجام میشه، هنگام استفاده از قابلیت فست شارژ، سرعت واکنش‌های شیمیایی بالا میره و باتری گوشی سریع‌تر از حالت معمولی شارژ میشه. پس بهتره برای جلوگیری از کاهش عمر مفید باتری و فرسوده شدن اون، مداوم از Fast Charge استفاده نشه.

حالا باتوجه به این توضیحات میشه سؤال «آیا فست شارژ به گوشی صدمه میزنه یا نه» رو اینطوری جواب داد که: فست شارژ استاندارد به‌تنهایی به باتری آسیب نمی‌زنه؛ چون گوشی و شارژر طوری طراحی شدن که دما و جریان رو کنترل کنن. اما گرمای زیاد و استفاده از شارژرهای بی‌کیفیت می‌تونه باعث کاهش عمر باتری بشه. برای مراقبت بیشتر، بهتره گوشی رو موقع شارژ سنگین استفاده نکنین.

چطور بفهمیم گوشی فست شارژ هست؟

برای اینکه مطمئن بشین گوشی از قابلیت شارژ فست پشیتبانی میکنه یا نه، یکی از این چند نکته رو بررسی کنین:

• اگر گوشی از قابلیت فست شارژ پشتیبانی کنه، حتماً روی کارتون گوشی به اون اشاره شده. معمولاً با درج عبارت Quick Charge روی کارتون به کاربر اطلاع میده که این مدل از فست شارژ پشتیبانی میکنه.
• یه راهکار دیگه برای اینکه از کجا بفهمیم شارژر فست شارژ است، تست کردن گوشی با شارژر فست هست. ابتدا مطمئن بشین که شارژر موردنظر فست شارژ هست و سپس اون رو به گوشی وصل کنین. خیلی از گوشیا وقتی در حالت فست شارژ باشن، علامت فست شارژ مخصوصی روی صفحه نمایش نشون داده میشه؛ مثلاً در بعضی از گوشی‌های اندرویدی به جای یه علامت الکتریسیته که نشون‌دهنده شارژ معمولیه، زمان شارژ فست دو علامت الکتریسیته روی صفحه قابل‌مشاهده است. یا حتی ممکنه رو صفحه قفل گوشی، عبارت fast charging نوشته شده باشه.

• تو بعضی از گوشی‌های آیفون، وقتی شارژر فست رو به گوشی متصل کنین، صدای مخصوصی که هنگام شارژ شدن پخش میشه به جای یه بار، دوبار پخش میشه که نشون میده گوشی از قابلیت فست شارژ پشتیبانی میکنه.
• اگه هیچ‌کدوم از این موارد رو توی گوشی مشاهده نکردین، با نصب برنامه‌هایی مثل Ampere که ولتاژ شارژ رو نشون میده، می‌تونین چک کنین که آیا گوشی هنگام استفاده از شارژر فست، ولتاژ بالایی دریافت میکنه یا نه. همونطور که در ابتدای این مطلب گفتیم ولتاژ شارژ عادی حداکثر ۴.۲ ولت هست ولی شارژ فست بین ۵ تا ۱۲ ولته.

قابلیت فست شارژ برای گوشی معمولی امکان‌پذیره؟

اگر گوشی قابلیت فست شارژ نداره، یعنی از ولتاژ بالا برای شارژ باتری پشتیبانی نمیکنه؛ در نتیجه حتی اگر شارژر فست رو بهش وصل کنین، باز هم با همون سرعت عادی شارژ میشه. اما آیا وصل کردن شارژر فست به موبایلی که قابلیت فست شارژ نداره، خطرناکه؟!

جالبه بدونین که هیچ خطری نداره. وقتی یه شارژر فست رو به یه گوشی معمولی وصل کنین، گوشی فقط به اندازه ظرفیت خودش ولتاژ دریافت میکنه. گوشی‌های معمولی که فست شارژ ندارن، ظرفیت ولتاژ پایینی دارن و حتی اگه شارژر فست بهشون وصل بشه، باهاش مثل شارژر عادی رفتار می‌کنن و با همون سرعت همیشگی شارژ میشن و آسیبی بهشون وارد نمیشه.

مزایا و معایب فست شارژ باتری گوشی

فست شارژ خوبه یا بد؟! این یه سؤالیه که اغلب دربارش پرسیده میشه. ما در ادامه معایب و مزایای شارژ سریع گوشی یا همون فست شارژ رو بیان می‌کنیم تا تصمیم بگیرین که به سمت گوشی‌هایی با قابلیت فست شارژ برین یا نه:

• سرعت بالای شارژ
• مدیریت خودکار ولتاژ برای جلوگیری از داغ شدن بیش از حد باتری

در خصوص معایب فست شارژ، چیز زیادی برای گفتن وجود نداره. فست شارژ به‌خودی‌خود آسیبی به باتری نمی‌زنه، چون استانداردهایی مثل QC یا PD طوری طراحی شدن که جریان، ولتاژ و دما رو مدیریت کنن. تنها زمانی که احتمال آسیب بوجود میاد، وقتی هست که از شارژر یا کابل غیراستاندارد استفاده بشه. البته استفاده مداوم از فست شارژ ممکنه در درازمدت کمی عمر مفید باتری رو کاهش بده، چون گرمای بیشتری تولید میکنه. به همین دلیل بهتره تا جای ممکن در حین فست شارژ از گوشی استفاده نکنین و بذارین توی محیط خنک بمونه.

علت خرابی فست شارژ موبایل

خراب شدن فست شارژ گوشی یکی از مشکلات نسبتاً رایج در گوشی‌های هوشمنده. اگر سؤال «چرا فست شارژ گوشی کار نمیکنه، چرا گوشیم دیگه فست شارژ نمیشه و…» شما رو به این صفحه کشونده، در اینجا به چند مورد از دلایل عمده علت خرابی فست شارژ موبایل اشاره می‌کنیم:

• خرابی کابل، شارژر یا پورت شارژ

رایج‌ترین دلیل فست شارژ نشدن گوشی معیوب بودن یکی کابل یا آداپتور هست. اگه می‌خواین علت قطع و وصل شدن فست شارژ رو پیدا کنین، قبل از هرچیز کابل و شارژر گوشی رو بررسی کنین. هرگونه پارگی، فرسودگی و یا کش اومدن کابل می‌تونه باعث بشه تا کابل عملکرد مطلوب خودش رو از دست بده. همچنین خود آداپتور رو هم می‌تونین با کابل و گوشی‌های دیگه تست کنین تا مطمئن بشین سالمه. علاوه‌بر این‌ها، گاهی مشکل از پورت شارژ خود گوشیه که اگر با پاک کردن پورت از گرد و غبار مشکل برطرف نشد، دیگه باید پورت شارژ عوض بشه.

• استفاده از منبع شارژ متفرقه

گاهی اوقات دلیل کار نکردن قابلیت فست شارژر، استفاده از دستگاه‌های متفرقه مثل لپتاپ، تلویزیون یا کامپیوتر برای شارژ گوشیه. این دستگاه‌ها برای شارژ ایده‌آل طراحی نشدن و فقط در مواقع اضطراری میشه ازشون به‌عنوان شارژر موبایل استفاده کرد. برای استفاده از قابلیت فست شارژ، حتماً از آداپتورهای معتبر استفاده کنین و کابل شارژ رو به هیچ چیزی جز آداپتور متصل به برق شهری و یا پاوربانک‌های معتبر وصل نکنین.

• نرم افزارهای در حال اجرا

اگر گوشی علائم فست شارژ رو نشون میده ولی سرعتش نسبت به قبل کمتره، مشکل فست شارژ نشدن گوشی می‌تونه مربوط به نرم افزارهای در حال اجرا روی گوشی باشه. نرم افزارهایی مثل بلوتوث یا هات اسپات باتری زیادی مصرف می‌کنن و وقتی هنگام شارژ روشن باشن، باعث میشن تا باتری با سرعت کمتری شارژ بشه.

سؤالات متداول

1. چرا گوشیم فست شارژ نمیشه؟

دلایل مختلفی می‌تونه باعث بشه گوشی وارد حالت فست شارژ نشه: 1. شارژر یا کابل شما استاندارد Fast Charge / Quick Charge / Power Delivery رو پشتیبانی نمیکنه. 2. گوشی شما این قابلیت رو نداره یا در تنظیماتش غیر فعال شده. 3. پورت شارژ یا کابل کثیف یا آسیب‌دیده باشه. 4. استفاده هم‌زمان از گوشی (بازی، اینترنت، روشن بودن صفحه) سرعت شارژ رو کاهش میده.

2. آیا فست شارژ باتری را خراب می‌کند؟

خیر؛ به شرطی که از شارژر و کابل اصلی یا استاندارد استفاده کنین. فناوری فست شارژ به‌گونه‌ای طراحی شده که دمای باتری کنترل بشه و ولتاژ/جریان بیش‌ازحد به اون آسیب نزنه. اما استفاده از شارژرهای بی‌کیفیت یا غیر استاندارد می‌تونه باعث افزایش دما و کوتاه شدن عمر باتری بشه.

3. از کجا بفهمیم پاوربانک فست شارژ دارد؟

1. روی جعبه یا بدنه پاوربانک معمولاً عبارت‌هایی مثل Quick Charge (QC) یا Power Delivery (PD) درج شده. 2. همچنین آمپر و ولتاژ خروجی رو بررسی کنین: پاوربانک‌های معمولی ۵V/2A میدن، اما پاوربانک‌های فست شارژ می‌تونن ولتاژهای بالاتر مثل ۹V یا ۱۲V و جریان ۲ A یا بیشتر بدن. 3. وقتی گوشی رو وصل می‌کنین، روی صفحه گوشی عبارت Fast Charging یا مشابه اون نشون داده میشه.

4. چگونه فست شارژ را غیر فعال کنیم؟

در بسیاری از گوشی‌های اندروید (مثل سامسونگ) می‌تونین از طریق: Settings > Device care > Battery > Charging، گزینه Fast charging رو خاموش کنین. ولی اگر تنظیمات نرم‌افزاری نداره، تنها راه اینه که از یه شارژر معمولی استفاده کنین.

5. چگونه فست شارژ را فعال کنیم؟

در گوشی‌هایی که تنظیمات دارن از طریق:Settings > Device care > Battery > Charging، گزینه Fast charging رو روشن کنین و مطمئن بشین شارژر و کابل مناسب استفاده می‌کنین و پورت شارژ گوشی سالم و تمیز هست.

خلاصه اینکه…

پس در نهایت دقیق متوجه شدیم که فست شارژ یعنی چی؟! فست شارژ یه قابلیت در موبایل‌های هوشمنده که برای شارژ سریع باتری کاربرد داره. به کمک این قابلیت، گوشی می‌تونه ولتاژ بالایی رو جذب کنه و به همین دلیل باتری در مدت زمان کوتاهی کاملاً شارژ میشه. همچنین گفتیم که تفاوت فست شارژ با شارژ معمولی چیست؟ یا با توربو شارژ و کوئیک شارژ و سوپر فست شارژ چه فرقی داره.

به یه سؤال مهم دیگه هم در این مطلب پاسخ دادیم که ایا شارژ فوق سریع برای گوشی ضرر دارد؟ به‌طورکلی استفاده از شارژرهای معتبر فست شارژ ضرری به گوشی نمی‌رسونه؛ اما برای افزایش عمر مفید باتری، پیشنهاد میشه به‌طور دائم از فست شارژ استفاده نشه. همچنین کار نکردن فست شارژ و به عبارتی چرا فست شارژ نمیشه، می‌تونه دلایل مختلفی داشته باشه که چند مورد رو بررسی کردیم. اگر شما هم درباره فست شارژ نکته مهمی مدنظرتون هست یا درباره سؤالاتی مثل: «چرا گوشی فست شارژ نمیشود، شارژر فست چیست و…» پاسخ‌های دیگه‌ای دارین، می‌تونین دیدگاهتون رو با ما به اشتراک بذارین.

شما همکاران و تعمیرکاران گرامی می‌تونین برای خرید انواع قطعات و باتری موبایل با قیمت همکاری، از وبسایت ما اقدام کنین. همچنین می‌تونین برای اطلاع از قیمت قطعات موبایل، قیمت باتری‌ها (اعم از قیمت باتری سامسونگ، قیمت باطری آیفون و…) و سایر محصولات، به صفحه همان محصول مراجعه کرده و از قیمت روز و لحظه‌ای کالای مدنظرتون مطلع بشین.