باتری تطبیقی موبایل چیست؟ | فعال‌سازی باتری تطبیقی در 5مرحله

با پیشرفت روزافزون تکنولوژی، مدیریت مصرف انرژی در گوشی‌های هوشمند به یکی از چالش‌های اصلی سازندگان تبدیل شده. باتری موبایل همواره نقطه‌ ضعف نسبی بسیاری از دستگاه‌ها بوده، مخصوصاً زمانی که کاربر استفاده سنگین از گوشی داره یا بهینه‌سازی نرم‌افزاری به‌درستی انجام نشده باشه.

برندهای مختلف مثل سامسونگ، آیفون (اپل)، شیائومی و هواوی هرکدوم روش‌های خاصی برای بهبود عملکرد باتری دارن. در سال‌های اخیر، قابلیت‌هایی مثل باتری تطبیقی موبایل (Adaptive Battery) در گوشی‌های اندرویدی، مخصوصاً مدل‌های جدید باتری سامسونگ، باتری شیائومی و هواوی، به‌شدت مورد توجه قرار گرفته. این قابلیت با استفاده از الگوریتم‌های هوشمند سعی میکنه مصرف انرژی اپلیکیشن‌ها رو بر اساس الگوی استفاده کاربر مدیریت کنه تا عمر باتری موبایل افزایش پیدا کنه. حتی اگر شما تعمیرکار هستین و بیشتر با سخت‌افزار باتری مثل سلول‌ها، مدار BMS یا آی‌سی شارژ سروکار دارین، دونستن اینکه نرم‌افزار چطور روی عملکرد باتری آیفون و سایر مدل‌های تلفن هوشمند تأثیر میذاره، می‌تونه در عیب‌یابی و مشاوره به مشتری خیلی مؤثر باشه.

نحوه عملکرد شارژ هوشمند در باتری تطبیقی

یکی از قابلیت‌های اصلی باتری تطبیقی _باتری هوشمند یا مدیریت هوشمند باتری_، شارژ هوشمند (Smart Charging) هست که کمک میکنه باتری در طولانی‌مدت دچار افت ظرفیت و آسیب نشه. عملکرد این سیستم بر پایه الگوریتم‌های یادگیری ماشینیه که رفتار کاربر رو تحلیل می‌کنن؛ مثلاً اگر کاربر عادت داشته باشه گوشی رو شب تا صبح به شارژ بزنه، سیستم باتری تطبیقی مصرف انرژی برنامه‌ها و سرویس‌ها رو کاهش میده تا باتری به‌طور بهینه‌تر مصرف بشه و عمر طولانی‌تری داشته باشه. در این شرایط، گوشی تنها برنامه‌هایی رو که بیشتر استفاده میشن، فعال نگه میداره و بقیه رو در حالت خواب یا محدود قرار میده.

این فرآیند مشابه ویژگی Adaptive Charging هست که در بعضی از دستگاه‌ها برای بهینه‌سازی شارژ و طول عمر باتری به‌کار میره؛ با این تفاوت که Adaptive Charging بیشتر بر نحوه و زمان‌بندی فرآیند شارژ تمرکز داره تا از فرسودگی باتری جلوگیری کنه، در حالی‌که باتری تطبیقی بیشتر به مدیریت مصرف انرژی و محدود کردن فعالیت‌های پس‌زمینه برای افزایش عمر باتری در طول روز می‌پردازه.

مثال:

• باتری تطبیقی (Adaptive Battery)

فرض کنین شما گوشی سامسونگ گلکسی S21 دارین و معمولاً از برنامه‌هایی مانند اینستاگرام و واتساپ استفاده می‌کنین. در شب‌ها که گوشی شما به شارژر متصله، سیستم باتری تطبیقی به‌طور خودکار برنامه‌هایی استفاده نمی‌کنین رو در حالت خواب قرار میده تا مصرف انرژی کاهش پیدا کنه و باتری برای برنامه‌های مهم‌تر و پرکاربردتر بیشتر شارژ باقی بمونه.

• Adaptive Charging یا Smart Charging

حالا فرض کنین گوشی آیفون ۱۳ دارین. اگر هر شب گوشی رو به شارژر متصل کنین، ویژگی Adaptive Charging از شارژ کردن سریع تا ۸۰٪ جلوگیری میکنه و سپس شارژ کردن رو به‌طور تدریجی ادامه میده تا زمانی که به ۱۰۰٪ برسه. این فرآیند به‌ویژه در شب‌ها هنگام خواب شما فعال میشه تا باتری بیشتر از حد داغ نشه و از فرسودگی اون جلوگیری بشه.

به‌طورکلی ویژگی مدیریت باتری هوشمند باعث میشه دمای باتری پایین‌تر بمونه و فشار کمتری به سلول‌ها وارد بشه. در گوشی‌هایی مثل باتری هواوی و بعضی مدل‌های سامسونگ یا شیائومی که از سیستم شارژ هوشمند بهره میبرن، میشه دید که حتی در زمان اتصال طولانی به شارژر، دستگاه دمای متعادل‌تری داره و فرسودگی باتری کمتره.

برای تعمیرکارها این موضوع مهمه چون در خیلی از مراجعات، کاربر از خراب شدن باتری در مدت کوتاه شکایت داره، در حالی‌که با فعال بودن شارژ هوشمند، این مشکلات کمتر پیش میاد. حتی در مواردی که باتری تعویض شده، پیشنهاد فعال کردن شارژ تطبیقی می‌تونه عمر باتری جدید رو به‌طور قابل‌توجهی افزایش بده.

ویژگی و مراحل فعال‌سازی باتری تطبیقی در اندروید

قابلیت باتری تطبیقی (Adaptive Battery) از اندروید ۹ به بعد معرفی شد و در بیشتر گوشی‌های جدید، مخصوصاً مدل‌های سامسونگ، شیائومی، هواوی و حتی نوکیا دیده میشه. این ویژگی باتری تطبیقی با کمک هوش مصنوعی و سیستم مدیریت منابع اندروید، مصرف باتری رو اولویت‌بندی میکنه؛ یعنی اپ‌هایی که زیاد استفاده نمیشن، توی پس‌زمینه محدود میشن و به این ترتیب مصرف باتری کاهش پیدا میکنه.

ویژگی‌های اصلی باتری تطبیقی موبایل

• مدیریت هوشمند منابع پردازشی جهت محدود کردن مصرف CPU برای اپ‌های غیرفعال
• جلوگیری از فعالیت اپ‌های غیرضروری در پس‌زمینه
• یادگیری الگوی استفاده کاربر از اپلیکیشن‌ها برای بهینه‌سازی مصرف باتری
• افزایش عمر باتری در استفاده‌های طولانی‌مدت

این سیستم به‌خصوص برای کاربرهایی که همیشه چندتا اپ باز دارن یا زیاد با گوشی کار می‌کنن، بسیار مفیده. از طرف دیگه، وقتی تعمیرکاری با مشتری‌ای طرفه که از زود خالی شدن باتری شکایت داره، فعال بودن یا نبودن این قابلیت می‌تونه توی عیب‌یابی و تشخیص مشکل تأثیرگذار باشه.

مراحل فعال‌سازی باتری تطبیقی در اندروید

مراحل ممکنه کمی با توجه به برند متفاوت باشه ولی در اکثر گوشی‌ها مشابه هم هست:

1. وارد تنظیمات گوشی بشین.

2. گزینه Battery یا Battery & device care رو انتخاب کنین.

3. وارد بخش Battery usage یا More battery settings بشین.

4. گزینه Adaptive Battery یا Battery optimization رو انتخاب کنین.

5. اون رو روشن کنین یا حالت Optimized رو فعال کنین.

توی گوشی‌های مختلف ممکنه این گزینه با اسم AI battery saving یا App launch control نمایش داده بشه که کار مشابهی انجام میده؛ یعنی مصرف اپ‌ها رو بر اساس عادت‌های کاربر محدود میکنه. این ویژگی‌ها مشابه تنظیمات Adaptive Battery در گوشی‌های پیکسل هست که به بهینه‌سازی عمر باتری و تنظیم فرآیند شارژ کمک می‌کنن.

در نهایت، پیشنهاد فعال‌سازی این قابلیت بعد از تعویض باتری یا در زمان تحویل گوشی به مشتری، یه نکته فنی ساده ولی کارآمد محسوب میشه که رضایت مشتری رو افزایش میده.

آیا باتری تطبیقی در آیفون هم وجود داره؟

تو گوشی‌های آیفون، چیزی به‌طور مستقیم تحت عنوان «Adaptive Battery» مثل اندروید وجود نداره، ولی اپل هم سیستم‌های پیشرفته‌ای برای مدیریت مصرف و شارژ باتری داره که از نظر عملکرد، کار مشابهی انجام میدن و هدفشون افزایش عمر باتریه. این سیستم‌ها بیشتر در قالب دو بخش اصلی پیاده‌سازی شدن:

• مدیریت هوشمند شارژ شدن

قابلیت Optimized Battery Charging از iOS 13 به بعد معرفی شده. وقتی فعال باشه، آیفون با یادگیری عادت‌های روزمره کاربر _مثلاً زمان‌هایی که گوشی رو شب تا صبح به شارژ میزنه_، شارژ باتری رو تا حدود ۸۰٪ نگه می‌داره و فقط نزدیک به زمان معمول استفاده، اون ۲۰٪ باقی‌مونده رو شارژ میکنه. این دقیقاً همون هدفیه که شارژ تطبیقی تو باتری هواوی یا سامسونگ دنبال میکنه؛ یعنی جلوگیری از داغ شدن و فشار زیاد به سلول باتری موقع شارژ طولانی. برای فعال‌سازی ازین مسیر تغییرات رو انجام بدین: Settings > Battery > Battery Health & Charging > Optimized Battery Charging

• مدیریت مصرف باتری توسط برنامه‌ها

آیفون به‌طور پیش‌فرض، مصرف انرژی اپلیکیشن‌ها رو تحت نظر داره. تو بخش Battery Usage تو تنظیمات، میشه دید که کدوم برنامه‌ها بیشترین مصرف رو دارن. iOS به‌صورت خودکار، اپ‌هایی که تو پس‌زمینه مصرف زیادی دارن رو محدود میکنه یا به کاربر اطلاع میده. البته این کنترل نسبت به اندروید محدودتره و قابلیت شخصی‌سازی کمتری داره.

نکته: در صورتی که مشتری از داغ شدن گوشی یا افت سریع باتری در آیفون شکایت داشت، بررسی فعال بودن Optimized Battery Charging و اطلاع از مصرف برنامه‌ها تو بخش Battery Settings، می‌تونه کمک بزرگی در تشخیص یا آموزش به مشتری باشه.

چالش‌ها و محدودیت‌های باتری تطبیقی

با اینکه باتری تطبیقی نقش مهمی در بهینه‌سازی مصرف انرژی داره، ولی این قابلیت هم مثل هر سیستم هوشمند دیگه‌ای، بدون ایراد نیست و تعمیرکارها بهتره از محدودیت‌ها و نکات فنی اون آگاه باشن؛ مخصوصاً زمانی که مشتری‌ها از «کند شدن گوشی» یا «غیرفعال شدن بعضی برنامه‌ها» شکایت می‌کنن.

• وابستگی به الگوی استفاده کاربر

برای عملکرد درست باتری تطبیقی، باید مدت زمانی از گوشی استفاده بشه تا الگوی مصرف کاربر رو یاد بگیره. تو این بازه زمانی، ممکنه سیستم نتونه به‌درستی اپلیکیشن‌های پرمصرف رو شناسایی کنه و نتیجش مصرف بیشتر باتری باشه.

• محدود کردن نوتیفیکیشن‌ها

یکی از شکایت‌های رایج اینه که نوتیفیکیشن بعضی اپ‌ها مثل واتساپ یا اینستاگرام با تأخیر میاد. علتش اینه که Adaptive Battery ممکنه اون اپ رو به‌عنوان غیرضروری شناسایی کرده باشه و اجازه فعالیت تو پس‌زمینه رو بهش نداده باشه.

• کند شدن اجرای برنامه‌ها

وقتی یه اپ مدت زیادی استفاده نشه، باتری تطبیقی ممکنه اجرای اون رو محدود کنه. نتیجه این میشه که کاربر موقع باز کردن اپ احساس کندی یا تأخیر داره؛ در حالی‌که از لحاظ سخت‌افزاری مشکلی وجود نداره.

• ناسازگاری با بعضی اپ‌های سیستمی یا ابزارهای مدیریت گوشی

تو بعضی برندها مثل هواوی یا شیائومی، وجود تنظیمات موازی مثل «صرفه‌جویی فوق‌العاده در باتری» یا «مدیریت راه‌اندازی اپلیکیشن» ممکنه باعث تداخل بشه. در نتیجه، کارایی باطری تطبیقی افت میکنه یا رفتارهای غیرمنتظره دیده میشه.

• عدم کنترل کامل توسط کاربر یا تعمیرکار

در خیلی از گوشی‌ها، مخصوصاً گوشی‌هایی با رابط کاربری سفارشی مثل One UI سامسونگ یا MIUI شیائومی، تنظیمات باتری تطبیقی به‌صورت پیش‌فرض فعاله و دسترسی کامل برای خاموش کردنش وجود نداره یا پنهانه. این موضوع ممکنه تعمیرکار رو موقع تست باتری یا بررسی عملکرد برنامه‌ها دچار دردسر کنه.

در نهایت، باتری تطبیقی یه ابزار مفید و کاربردیه، اما تعمیرکارها باید بدونن که همیشه هم بهترین گزینه نیست؛ مخصوصاً زمانی که نیاز به بررسی دقیق مصرف اپ‌ها یا تست‌های تخصصی باتری وجود داره.

سؤالات متداول

در انتها به چند سؤال پرتکرار در خصوص عملکرد و ویژگی باتری تطبیقی پاسخ میدیم:

خلاصه اینکه…

در مجموع، باتری تطبیقی یا Adaptive Battery یکی از ابزارهای نرم‌افزاری مهم در گوشی‌های اندرویدی محسوب میشه که با کمک هوش مصنوعی، الگوی استفاده کاربر رو تحلیل میکنه تا هم مصرف اپ‌ها رو مدیریت کنه و هم فرآیند شارژ رو بهینه‌سازی کنه؛ مشابه کاری که آیفون با قابلیت‌هایی مثل Optimized Battery Charging انجام میده. هرچند این قابلیت‌ها باعث افزایش عمر باتری و کاهش فشار روی سلول‌ها میشن، اما چالش‌هایی مثل تأخیر در نوتیفیکیشن‌ها، کند شدن اجرای برخی برنامه‌ها یا تداخل با سیستم‌های دیگر مدیریت انرژی وجود دارن که تعمیرکارها باید بهشون آگاه باشن تا بتونن در عیب‌یابی، مشاوره و ارائه خدمات بهتر به مشتری نقش مؤثری ایفا کنن.

ما در این مطلب علاوه‌بر آموزش فعالسازی باتری تطبیقی در موبایل، به چالش‌ها و سؤالات رایجی که پیرامون این موضوع وجود داشت نیز پرداختیم؛ چنانچه شما هم تجربه‌ای در این زمینه دارین، می‌تونین نظرتون رو با ما به اشتراک بذارین.